► TANZANIA
PhotoShop Online (widget)
Początki misji franciszkańskiej
im. św. Maksymiliana Kolbego w Tanzanii
(październik 1984 - styczeń 1998)
Pierwsza myśli o założeniu misji w Tanzanii przez Zakon Franciszkański pojawiła się już w 1984 r. Na przełomie października i listopada rozważano możliwości rozpoczęcia pracy misyjnej w tym kraju przez sekretarza generalnego ds. misji zakonu, o. Sebalda Reila, w drodze powrotnej do Włoch, po kapitule kustodii generalnej w Zambii. Od 3 do 15 listopada następnego roku, wizję lokalną przeprowadza o. Conall Mc Hugh, prowincjał prowincji Niepokalanego Poczęcia Matki Bożej w USA oraz o. Philip Blain, sprawdzając ewentualną możliwość rozpoczęcia pracy misyjnej w Tanzanii.
Po tym okresie nastąpiła dwuletnia przerwa w podejmowaniu działań dla utworzenia nowej misji. Dopiero w pomiędzy 5-10 listopada 1987 r., o. Błażej Kruszyłowicz (wikariusz zakonu oraz delegat o. Mariusza Paczóskiego) wraz z o. Sebaldem Reilem (sekretarz generalny ds. misji zakonu) i o. Dominikiem Wasilewskim (pracującym wówczas w Kenii), udają się do Tanzanii celem zbadania możliwości otwarcia misji w tym kraju przez warszawską prowincję franciszkanów w Polsce. Koncentrują się oni na obejrzeniu miejsc do ewentualnego rozpoczęcia pracy misyjnej w diecezji Same.
Udają się tam za zgodą bpa Josaphata Lebulu, ordynariusza tej diecezji, którego o. Błażej i o. Sebald spotkali w Rzymie, oraz za zgodą generała zakonu o. Lanfranco Serriniego. Ponieważ prowincja Niepokalanego Poczęcia NMP ze Stanów Zjednoczonych z braków personalnych nie była w stanie zorganizować misji w Tanzanii, zadania tego podjęła się polska prowincja warszawska. Plan otwarcia nowej misji w Afryce zaczął dojrzewać od 1986 r., kiedy istniejąca już misja w Kenii przeszła pod zarząd prowincji gdańskiej.
Podczas wspomnianej podróży do Tanzanii, na miejsce rozpoczęcia pracy wybrano parafię w Mwanga. Delegacja spotkała tam pierwszego jej proboszcza o. Constantine O'Conor, ze Zgromadzenia Ducha Świętego. Pracował on w Mwanga od lutego 1987 r. do początków maja 1988 r. Dnia 10 października 1988 r., w 6-tą rocznicę kanonizacji św. Maksymiliana Kolbego, do tanzanijskiej diecezji Same przyjeżdża z Kenii o. Dominik Wasilewski, z przeznaczeniem do pracy w Mwanga. Był on już wcześniej wydelegowany do tej pracy przez o. Mariusza Paczóskiego, ówczesnego prowincjała prowincji warszawskiej. Dwa dni później o. Dominik omawia w Same z bp. Josaphatem Lebulu sprawę przylotu z Polski dwóch nowych misjonarzy - o. Piotra i br. Sławomira.
15 października o. Manswetus Kimbwereza zawozi o. Dominika do Mwanga, gdzie zostaje on na parę dni w domu byłego proboszcza. Następnego dnia celebrują Mszę św. w jednej z klas szkoły podstawowej w Mwanga, sąsiadującej z placem parafialnym. Po Mszy św. odbywa się spotkanie z zarządem rady parafialnej, w trakcie którego o. Manswetus przedstawia o. Dominika liderom parafii i zapowiada naszą obecność w tejże parafii. 20 października o. Dominik opuszcza Mwangę i udaję się do Kilomeni, aby przez najbliższe miesiące uczyć się tam języka swahili.
27 listopada 1988 r. przybywają wzmocnienia personalne w postaci o. Piotra i br. Sławomira, którzy początkowo zatrzymują się w siedzibie biskupa Lebulu w Same. Na początku grudnia misjonarze odbywają spotkanie z biskupem i omawiają zarys swej pracy w diecezji (zwłaszcza w parafii w Mwanga). Święta Bożego Narodzenia 1988 r. wszyscy trzej misjonarze spędzają razem w Kilomeni, dzieląc się opłatkiem i śpiewając Wśród nocnej ciszy... 7 stycznia 1989 r. misjonarze lecą do Tabory, gdzie w pobliskim Kipalapala przez kilka miesięcy uczą się języka swahili. 30 marca 1989 r. o. Dominik powraca do Mwanga, by poznać parafię i służyć wiernym udzielając im sakramentów świętych. 3 kwietnia do Mwanga przyjeżdża bp Lebulu i planuje spotkanie z radą parafialną, aby omówić m.in. sprawę budowy sali parafialnej.
16 kwietnia 1989 r. bp Lebulu wraz z o. Dominikiem i o. Manswetusem odprawiają Mszę św. w Mwanga, po czym odbywa się spotkanie rady parafialnej, na której postanowiono wybudować w Mwanga multipurpose hall - budynek wielofunkcyjny, który służyłby dla celów socjalnych w ciągu tygodnia, natomiast w niedziele byłby miejscem modlitwy. Budowa miała zacząć się od produkcji pustaków na placu parafialnym. Swój wkład w powstanie multipurpose hall miała włożyć nie tylko miejscowa diecezja, ale też parafianie z Mwanga.
8 lipca 1989 r. do Mwanga powracają dwaj pozostali misjonarze z kursu języka swahili. Następnego dnia o. Dominik i o. Piotr odprawiają Mszę św. w klasie szkoły podstawowej, na której też zostają przywitani nowi misjonarze przez przewodniczącego rady parafialnej Justina Njaule. Misjonarze ze swej strony również przedstawiają się w języku miejscowym. 25 lipca 1989 r. pracownicy z diecezji rozpoczynają wykopy pod nowy dom dla przedszkolanki, nie zwracając przy tym uwagi, gdzie znajduje się granica placu parafialnego. Po interwencji misjonarzy wstrzymują pracę aż do przyjścia geodety Massawe, który ma pokazać dokładnie miejsce, gdzie mogą rozpocząc wykopy pod nowy dom.
15 sierpnia 1989 r. misjonarze otrzymują do użytku z diecezji stary samochód marki Suzuki, który - jak relacjonuje o. Dominik - będzie służył franciszkańskim misjonarzom przez około rok czasu. Będzie on się czasem buntował i stawał bez powodu, ale po odpoczynku wystarczającym na odmówienie "Si queris miracula" lub "Zdrowaś Maryjo", będzie jechał dalej... Później następuje czas organizacji domu oraz programu duszpasterskiego dla parafii i dwóch kaplic dojazdowych - w Kifaru oraz Kileo. 11 lutego 1990 r. odbywa się - pierwsza od przyjazdu polskich misjonarzy do Mwanga - uroczystość udzielenia sakramentu bierzmowania 12-tu dzieciom i młodzieży.
23 lutego 1990 r. o. Dominik i br. Sławomir udają się do Madira w pobliżu Arusha w sprawie zakupu ziemi od greckiej rodziny, z myślą o założeniu tam nowej misji. Na początku maja 1990 r. do Tanzanii przyjeżdża o. Fabian Piętka (wikariusz naszej prowincji) i 8 maja odbywa się spotkanie z bp Lebulu w sprawie obecności franciszkanów w Mwanga. Trzy dni potem zostaje podpisana w Mwanga umowa pomiędzy naszą Prowincją a diecezją Same.
15 listopada 1990 r. do Mwanga przyjeżdza ponownie bp Lebulu z propozycją, by misjonarze otoczyli opieką duszpasterską sąsiednią parafię Chanjale. Ze względu na brak możliwości propozycja nie zostaje przyjęta, ale misjonarze przystają na to, aby wziąć do obsługi wioski Bora i Kagongo. Przypominają również, że zaczęli obsługiwać kaplicę w Handeni nad jeziorem Nyumba ya Mungu. Następnego dnia o. Dominik poświęca kaplicę z drągów, gliny i trawy w Kiomo, które sąsiaduje z Kifaru, lecz leży już na terenie diecezji Moshi.
22 grudnia 1990 r. w Poli niedaleko Arusha kontynuowane są rozmowy z właścicielką terenu w sprawie jego nabycia oraz z prawnikiem odnośnie formalności, związanych z zakupem wspomnianego placu przez nasz Zakon za pośrednictwem diecezji Arusha. Po sfinalizowaniu formalności misjonarze wraz z architektem udają się do Poli, aby rozpocząć budowę nowego domu formacyjnego, co zajmuje kilka miesięcy. W następnym roku, 25 marca, o. Dominik i br. Józef przeprowadzają się z Mwanga do nowego domu w Poli, zabierając ze sobą trochę mebli i najpotrzebniejszy sprzęt, który będzie służył w ich małym klasztorku. Tymczasem prace nad budową nowego domu formacyjnego trwały jeszcze kilka miesięcy. Pierwsze rekolekcje powołaniowe dla kandydatów do zakonu odbyły się w Poli 16 listopada 1992 r.
W lutym 1994 r. przyjęto propozycję obsługi parafii w Poli Singisi, obsługiwanej do tej pory przez proboszcza z Nmbala. 4 września tego samego roku parafia przeszła pod całkowitą opiekę misjonarzy z Poli. Proboszczem parafii został mianowany o. Dominik. 15 stycznia 1995 r. w parafii Poli Singisi odbyło się bierzmowanie, którego udzielił bp Lukanima. On również oficjalnie oznajmił wiernym, że pariafia przeszła pod obsługę duszpasterską franciszkanów.
5 lutego 1995 r. w Mwanga odbyło się poświęcenie sali parafialnej, która - z obrazem Jezusa Miłosiernego na głównej ścianie - będzie używana jako kościół. Również w Mwanga 2 lipca 1995 r. odbyły się święcenia diakonatu br. Krzysztofa Cieślikiewicza, których udzielił bp Josaphat Lebulu. 13 listopada 1995 r. w Dar es Salaam doszło do pierwszego spotkania o. Dominika z arcybiskupem Pengo w sprawie naszej obecności w tym mieście. Arcybiskup zaproponował wzięcie pod opiekę duszpasterską jedną z kaplic w Dar es Salaam: Kipawa lub Sinza. Wybór nie był łatwy ze wzgledu na braki personalne.
26 listopada 1995 r. współbracia z Poli przejmują pod opiekę duszpasterską kaplicę w Nkoamansa, która do tej pory obsługiwana była przez proboszcza z Usa River. Kaplica nosiła tytuł Chrystusa Króla i mieściła się w małym budynku byłej rzeźni. Oficjalnie i uroczyście kaplica została przekazana w dniu 7 stycznia 1996 r. Dwa miesiące później, 15 marca 1996 r., powróciła sprawa obecności franciszkanów w Dar es Salaam, kiedy to arcybiskup Polycarp Pengo udzielił pozwolenia na wyszukanie odpowiedniego miejsca oraz na szerzenie apostolstwa w duchu św. Maksymiliana. Prośba o przybycie franciszkanów do Dar es Salaam w późniejszym czasie była jeszcze kilkakrotnie ponawiana.
27 lipca 1996 r. do postulatu w Poli zostaje przyjęty pierwszy Tanzanijczyk - Josaphat Mmbaga. W tym czasie nadal trwają prace przy budowie domu formacyjnego. 17 października 1997 r. o. Dominik wraz z o. Jerzym udają się na dalsze poszukiwania miejsca na nową misję w Dar es Salaam. Wraz z kilkoma profesorami WSD w Segerea jadą obejrzeć dwie kaplice. Jedna znajduje się w Segerea (obecnie mieści się tam parafia, prowadzona przez franciszkanów), a druga w Kinyerezi (obecnie jest to kaplica dojazdowa parafii w Segerea). Pierwsze wrażenia z pobytu w Segerea o. Dominik relacjonuje w tak:
Jest tam duży plac, chyba 4 akry, fundamenty pod duży kościół, dom katechisty, mały dom mieszkalny w stanie surowym oraz dwa budynki, które kiedyś służyły za kurniki poprzedniemu właścicielowi. W jednym z nich ludzie się modlą, a w drugim jest przedszkole oraz początkowe klasy szkoły podstawowej. Arcybiskup Pengo proponuje, abyśmy to miejsce wzięli pod naszą opiekę. Na razie nie zanosi się na to, bo nie mamy funduszy, aby to miejsce doprowadzić do stanu możliwego do zamieszkania przez nas.
Pod koniec listopada tego samego roku o. Dominik udaje się do Dar es Salaam na kilka miesięcy, aby pomagać w parafii Ukonga do której należą wspomniane kaplice w Segerea i Kinyerezi. Według relacji o. Dominika, w tym czasie w Kinyerezi było ok. 100 osób obecnych na Mszy św. w uroczystość Bożego Narodzenia, a w Segerea w styczniu następnego roku - ok. 400 osób.
Na podstawie kroniki misji pw. św. Maksymiliana Kolbego w Tanzanii,
prowadzonej przez o. Dominika Wasilewskiego (październik 1984 - styczeń 1998)
tekst opracował o. Mieczysław
Bednarczyk, styczeń 2007; revis. maj 2012